Na de energie- en materialentransitie maakt biofilisch architect Daan Bruggink zich ‘alweer’ op voor de volgende trend in de gebouwde omgeving: “Hout is mooi, maar het gaat erom dat gebouwen ons gelukkig maken.”
Was hij een boom, dan was het een soort die niet buigt of barst, laat staan eentje die met alle winden meewaait. Nee, Daan Bruggink is geen man van concessies, maar staat voor zijn principes die hij rechtstreeks uit de natuur haalt. Biofilisch bouwen heet dat. Of in zijn geval: biofilisch ontwerpen.
Zou hij vaker water bij de wijn doen, dan was de toch al respectabele jaaromzet van zijn Orga Architect (bekend bij de redactie) waarschijnlijk tientallen malen hoger, knikt hij. Maar Bruggink leeft niet voor het geld. “Kan niet bestaat niet bij ons. Hoe hoger de duurzame lat, hoe beter. Ja, dat kost me soms ook toffe opdrachten.”
Die aanpak leverde hem al tal van awards en eretitels op. Zo werd de pionier op het gebied van bouwen met nagroeibare bouwmaterialen in 2012 talent van het jaar (Nederlandse bouwprijs). De meeste prijzen kreeg hij voor ‘De verwondering’, een ecologische school in Almere, de allereerste van Nederland, volgens gebouwgeleerden.
De Verwondering. De eerste ecologische school van Nederland. Foto | Ruben Visser
Voor Bruggink lijkt geen berg te hoog, of anders gezegd: geen duurzaam gebouw duurzaam genoeg. Dat leverde hem niet alleen prijzen op, maar ook een stroom aan ‘visionaire’ opdrachtgevers die weten wat ze willen en weten dat Bruggink ze dat als geen ander zal geven. En wie dacht dat hij het bijltje er bij neer zou leggen nu hout en biobased bouwen (zoals hij al jaren bepleit) mainstream beginnen te worden, komt bedrogen uit.
Bruggink is alweer aan het volgende hoofdstuk begonnen en maakt zich alweer op voor de volgende transitie. Die van het welzijn. Of anders gezegd: woningen en gebouwen moeten naar zijn smaak niet alleen klimaatpositief zijn, ze moeten ook regeneratief zijn. Gezond en gelukkig maken.
Bouwen met hout en biobased materialen zit in de lift sinds corona, stikstof en de uitzending van Tegenlicht ‘Houtbouwers’ in 2019. Hoe is het jullie in de afgelopen jaren vergaan?
“Harstikke goed. We krijgen veel nieuwe aanvragen. Opdrachtgevers kloppen bewust bij ons aan wanneer ze een heel duurzaam gebouw willen. Die stroom aan werk is mooi, maar tegelijkertijd zien we soms toffe projecten aan onze neus voorbij gaan.”
Je bent steeds op zoek naar nieuwe uitdagingen? Met welke spectaculaire opdracht ben je momenteel bezig?
“Met dertig drijvende woningen. Op de betonbak na zijn ze volledig biobased en de daken zijn groen en hebben een relatie met het water. Dat is echt bijzonder in Nederland.”
Wat maakt dit project zo bijzonder?
“De potentie ervan is groot, want er zijn enorm veel grind- en zandafgravingen. Tegelijkertijd is bouwen op het water is nog wel een enorme zoektocht en echt nog in ontwikkeling. Juridisch gezien, maar ook de banken vinden het lastig. Wat is mijn onderpand zonder grond, redeneren zij? Hoe moet ik dit financieren?”
Welk soort opdrachtgevers trek je aan? Zijn dat altijd partijen met diepe zakken?
“Meestal zijn het ondernemers en familiebedrijven. Zij hebben meer oog voor hun werknemers, zijn niet alleen uit op winstbejag en zien onze biofilische en gezonde manier van ontwerpen en bouwen als een investering die zich terugverdient.”
Heb je daar voorbeelden van?
“Het begon met een tandarts in 2013. Hij kwam bij mij en wilde een ecologische tandartsenpraktijk: veel groen en licht en houdbare materialen. Het was een gebouw met vier behandelkamers. Ik zeg: waarom wil je dat dan? De tandarts antwoordde: ‘Ik wil een fijne omgeving voor de mensen maken, zodat ze het gevoel krijgen dat ze in hun eigen woonkamer zijn. Hoe eerder ze zich op hun gemak voelen, hoe sneller ik ze kan behandelen.’ Binnen een jaar had hij zijn investering terugverdiend, zijn personeel ging met meer plezier naar hun werk, begonnen een kwartier eerder en gingen een kwartier later naar huis. Ook het verzuim en personeelsverloop was flink gedaald.”
De tekst gaat onder deze foto verder
De tandarts zei: ‘Doe mij een duurzame praktijk. Ik wil dat de mensen zich thuis voelen.’ Foto | Ruben Visser
Het gebouw dat gelukkig maakt, is dat de toekomst?
“Dat denk ik wel ja. Wij werken zoals ik al zei veel in opdracht van familiebedrijven. Zij kijken heel anders naar waarde en zien bijvoorbeeld de strijd om personeel als motivatie om te investeren in gebouwen waar mensen blij van worden. In Silicon Valley snappen zij dat ook al jaren dondersgoed.”
Begrijpen beleggers in Nederland al dat dit spel op de wagen is?
“Langzaam maar zeker. Dat grote bouwbedrijven zoals Heijmans en BAM huizen bouwen van hout is ook een signaal en vind ik fantastisch. Maar ik stuit soms ook nog op de onterechte angst dat een biobased woning niet zou verkopen. In Weesperhout bewezen we het tegendeel. Op 16 woningen die we daar maakten, volgenden honderd inschrijvingen, binnen anderhalve week waren ze weg.”
Maar het feit dat bouwen met hout nu massaal wordt omarmd, stemt je nog niet gerust?
“Nee, want er zijn veel meer opgaven. Ik zou het heel verdrietig vinden als we denken dat we er zijn als we allemaal houten woningen, wijken en scholen bouwen. Mooi als we daarmee het CO2-probleem kunnen oplossen, maar als alle biodiversiteit vervolgens dood is, hebben we alsnog niets.”
Bruggink pakt zijn laptop erbij en klapt hem open. Hij toont een analyse en model waar hij al langer aan werkt, het is een soort ‘evolutietheorie’ van de gebouwde omgeving.
“Kijk nu zitten we in het parasitische tijdperk”, vertelt Bruggink. “We moeten richting een tijdperk van symbiose (het langdurig samenleven van organismen en soorten in de natuur).
Hoe ver zijn we daar als bouwsector vanaf?
“Heel ver. Vorige week kwam het bericht dat we weer een planetaire grens zijn gepasseerd: de verzuring van de oceanen.”
Gaat het ooit goedkomen?
“Ja ik ben altijd positief ingesteld. Bovendien zeg ik altijd dat de natuur een enorme regeneratieve kracht heeft en ons helemaal niet nodig heeft, laat staan de evolutie. Vanuit de natuur gedacht is dat geruststellend. Bovendien denk ik dat er niemand is op deze wereld die zijn ‘eigen huis’ wil verpesten… Nou ja, Donald Trump misschien, die is hard op weg.”
TOEKOMSTDENKERS
In de rubriek Toekomstdenkers interviewen we koplopers uit de sector over hun dromen, daden en toekomstbeelden. Hoe anticiperen zij op de soms nog onbekende maatschappelijke vraagstukken van de toekomst? Wat zien zij en welke oplossingen dragen zij aan? Ken jij ook een visionaire architect, bouwer, installateur, leverancier, ontwikkelaar student, of wetenschapper die dit podium verdient? Mail dan naar Thomas.van.belzen@jaarbeurs.nl ovv Toekomstdenkers.
Dit is een artikel van Bouw en Installatie Hub. Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws uit de bouw- en installatiesector? Neem dan een kijkje op de hub en meld je aan voor de online community.
↗
